Utopische ode aan de dichtkunst

patersonAls je schrijver bent, heb je momenten waarop je denkt: ik stop met het internet, ik breng een rigide structuur aan in mijn leven, ik ga wandelingen maken en eindelijk eens Infinite Jest lezen, en ik werk vanaf nu alleen nog maar met een pen en een notitieboekje. Het is een utopie, en het leven van Paterson, de hoofdpersoon van de magnifieke nieuwe film Paterson van Jim Jarmusch.  Lees verder

In maanlicht zijn zwarte jochies blauw

moonlight“In maanlicht zijn zwarte jochies blauw, dus ik noem jou Blue,” zei een oud Cubaans vrouwtje ooit tegen drugsdealer Juan, die het op zijn beurt vertelt aan de jonge Chiron, hoofdpersoon van de meesterlijke nieuwe film Moonlight. Maar wat Moonlight laat zien is dat zwarte jochies in zonlicht toch vooral zwart zijn, en wat dat in de Verenigde Staten betekent.  Lees verder

Drie uurtjes naast Banksy

banksy-laugh-nowHet particuliere Modern Contemporary Museum (Moco) in Amsterdam is het eerste museum ter wereld met een tentoonstelling van streetartlegende Banksy. “We mikken op lekker toegankelijke kunst,” zei een van de initiatiefnemers eerder dit jaar tegen NRC. Onlangs kocht Moco Banksy’s werk Laugh Now (2002), een peperduur spuitverfwerk van zes meter breed met daarop negen-en-een-halve aap in zwart-wit. “Laugh now, but one day we’ll be in charge,” staat bij sommige apen op hun buik. Vanaf dinsdag 6 december is het werk te zien, als aanvulling op de reeds bestaande Banksy-tentoonstelling. Lees verder

Waarom 5 december een mooie dag is om naar de film ‘Bamboozled’ te kijken

bamboozledZwarte Piet is een vernederende stereotypering van zwarte mensen, en daarmee racistisch. Niemand maakte de pijn die (mis)representatie veroorzaakt beter invoelbaar dan regisseur Spike Lee in zijn verguisde meesterwerk Bamboozled uit 2000, die op Sinterklaasavond 2016 deels te zien was in EYE in Amsterdam, in het kader van het programma ‘Looking For America’ en voorafgaande aan Lee’s eerdere film She’s Gotta Have It (1986). Lees verder

Ik stalkte een Française in Amsterdam

ik-volgdeIk heb 226 volgers op Instagram en 96 op Twitter. Het is verleidelijk om te denken dat je je beter voelt als je meer volgers hebt (volg mij!), maar dat is niet zo. Op internet kun je voor een paar euro duizenden volgers kopen en mensen het idee geven dat je populair bent. We worden blijkbaar graag gevolgd, op internet althans – behalve natuurlijk door de overheid. Maar hoe is het als je offline gevolgd wordt? Of zelf iemand volgt? Tijdens IDFA Doclab geeft het werk Follower van de Amerikaanse technokunstenares Lauren McCarthy je de mogelijkheid om vijf uur lang gevolgd te worden, of te volgen. Ik gaf me op en volgde afgelopen zondagavond vijf uur lang een Française door de natte straten van Amsterdam.  Lees verder

Hoe gevaarlijk is nationalisme?

hoe-gevaarlijk-is-nationalism-nou-eigenlijkNationalisme is meer dan een stroopwafel eten terwijl je naar Heel Holland Bakt kijkt. Het is een serieuze zaak, en aan de orde van de dag. Trump heeft beloofd dat hij Amerika weer groots gaat maken, overal om ons heen is het idee van eigen-volk-eerst populair – denk aan partijen als Front National in Frankrijk, de Nieuw-Vlaamse Alliantie, het Alternative für Deutschland – en ook in Nederland vinden veel mensen dat Nederland voor ‘de Nederlanders’ moet zijn.  Lees verder

Documentaire ‘Hier is het nooit stil’ neemt je mee naar jeugd-TBS

hier-is-het-nooit-stil-3Gevangenisdocumentaires zijn bijna altijd boeiend. Ik herinner me druilerige herfstvakanties waarin ik als tiener met mijn broertje op de bank naar Discovery Channel lag te kijken, waar elke dag wel een spannende docu over een of andere Amerikaanse bajes te zien was. Dodelijke mannen in oranje pakken, met volgetatoeëerde gezichten, die elkaar om het minste de keel doorsnijden met naar binnen gesmokkelde scheermesjes, dat werk. Films met titels als Most Dangerous Prisons die het beeld schetsen dat een op de drie Amerikaanse mannen een gestoorde gek is, en het maar goed is dat er zoveel mensen achter de tralies zitten. Lees verder

Een linguist over wat hij vond van Arrival

arrivalIn Denis Villeneuves nieuwe film Arrival landen er twaalf augurkvormige ruimteschepen op Aarde, onder meer in Amerika, Rusland en China. Nou ja, landen – ze zweven een paar meter boven de grond. Om de achttien uur opent er een luikje aan de onderkant en kunnen mensen het schip in om een kijkje te nemen. Via een tunnel komen ze aan bij een enorme flatscreen, waarachter zich twee zevenpotige ruimtejoekels bevinden die rare geluiden maken.  Lees verder

Bowlen bij de hoeren

dakhaas1Als ik aan de nacht denk dan denk ik aan het donker, en als ik aan het donker denk dan denk ik aan bowlen. Bison Bowling aan de Mariaplaats is een van de weinige plekken in Utrecht waar de zon al decennia niet geschenen heeft. Al dertig jaar kun je er dag en nacht ballen laten rollen in een gezellig decor van herfstbladeren, grachtenhuizen en hoeren. Hoeren? Ja. Langs baan 1, tussen de wit-blauwe kuipstoelen en de baan in, ter hoogte van het rek met de felgekleurde bowlingballen, prijkt een feestelijk verlichte hoerenkast.  Lees verder

De Nederlandse stagiaires die naar Suriname gaan voor romantische avontuurtjes

sosolobiToen documentairemaakster Isaura Sanwirjatmo (1987) vier jaar geleden voor het eerst met haar vader naar Suriname ging, zag ze dat er wel erg veel Nederlandse stagiaires rondliepen. Ze ging een tijdje in een stagiairehuis wonen om te ontdekken wat die daar beleven, zoals tripjes naar de jungle en seks met Surinaamse mannen, die soms als ‘stagiairejagers’ te boek staan. Twee jaar later ging Isaura opnieuw naar Paramaribo om daar de documentaire Soso Lobi – Nothing But Love over te maken, die vanaf donderdag 3 november te zien is bij CBK Zuidoost in Amsterdam. Lees verder

Zwarte Piet in het Persmuseum

zwartepietIn de meeste landen is er geen discussie over: als je je gezicht zwart schminkt, je lippen rood maakt, gouden oorbellen in doet en jolig dansend de knecht speelt van een oude blanke man op een paard, dan ben je racistisch bezig. Je reproduceert dan namelijk het stereotype van de oliedomme zwarte die ondergeschikt is aan de wijze blanke. Maar in Nederland is het toch elk jaar weer goed voor verhitte discussies. Vanaf eind september kun je statusupdates van je Facebookvrienden verwachten met boodschappen als “handen af van ons traditie” en “Zwarte Piet IS en blijf Zwarte Piet.”  Lees verder

Mannen zijn honden

shesgottahaveitNola Darling belichaamt de seksuele revolutie van de jaren tachtig in Spike Lee’s She’s Gotta Have It (1986). Ze wil vrij zijn, heeft drie minnaars en is daar open over. Toch wil elke man haar voor zichzelf.  Lees verder

William Greaves ving de tijdgeest van de jaren ’60 in absurde documentaire

symbiopsychotaxiGeen film geeft de tijdgeest van de jaren zestig zo intelligent weer als Symbiopsychotaxiplasm: Take One (1968). Regisseur William Greaves liet verschillende acteurs in het New Yorkse Central Park één scène spelen en filmde dat. Een tweede filmploeg filmde hem en de acteurs, en een derde filmde al het bovenstaande en alles daaromheen. Meer instructies waren er niet, wel was ‘het concept’ uitgedeeld, maar dat snapte niemand.  Lees verder

Ik ging naar een slaappartijtje voor volwassenen om naar audiokunst te luisteren

slaapzachtnachtDoorgaans is het voorbehouden aan schoolkampen en humanitaire rampen: met een groep mensen overnachten in een publieke ruimte. Ik deed het afgelopen weekend op het Oorzaken Festival in de Brakke Grond in Amsterdam, tijdens de Slaap Zacht Nacht met Kaitlin Prest. Een logeerpartij voor volwassenen zou het zijn, een “nacht vol verhalen”, met live illustraties en dromerige muziek en waar ik in slaap kon vallen “bij audioverhalen over geheimen waar we enkel over mogen fluisteren.” Ik hou van verhalen en ben benieuwd naar geheimen, dus ik deed mijn dekbed in zo’n blauwe IKEA-tas en ging vrijdagavond naar de Brakke Grond.  Lees verder

We leven in een pornografisch paradigma

pronoparadigmaHet internet heeft ons veel te bieden, zoals scrollen door Facebook of je mail checken tijdens een Skype-gesprek met je moeder. Maar bovenal is het internet een immense verzameling seksplaatjes. Als je net als ik in de jaren tachtig bent geboren, dan heb je de ontwikkeling van ronkende modems tot pijlsnelle smartphones al roeiepoetsend meegemaakt. Je kunt dat veroordelen, maar de kans is groot dat ook jij weleens de incognitomodus induikt om naar spuitende pikken te kijken.  Lees verder

Onderzoek naar wat kunst doet met onze hersenen

kunsthersenenWat gebeurt er in ons hoofd als we naar kunst kijken? Het is een vraag die Noah van Dongen (1986) al sinds de kunstacademie bezighoudt. Momenteel schrijft hij er aan de Erasmus School of History, Culture and Communication een proefschrift over en onlangs publiceerde hij samen met twee psychologen een artikel in het tijdschrift Brain and Cognition. Ze ontdekten dat als je mensen een willekeurige foto laat zien en zegt dat het ‘kunst’ is, ze er anders op reageren dan wanneer je zegt het ‘echt’ is.  Lees verder

Een echt Nederlandse film

De korte film Import van de Bosnisch-Nederlandse filmmaakster Ena Sendijarević (1987) beleeft deze week zijn Nederlandse première op het Nederlands Film Festival. De film gaat over een Bosnisch gezin dat in de jaren negentig in een Nederlandse nieuwbouwwijk terecht komt. Eerder dit jaar ging de film in wereldpremière op het prestigieuze festival van Cannes. In aanloop naar het NFF sprak ik Sendijarević in haar woonplaats Amsterdam over vluchtelingen, filmfestivals en Stranger Than ParadiseLees verder

Zit er licht tussen arthouse en blockbuster?

bodyandsoulBij ‘blockbusters’ denk je aan popcornfilms bij de Pathé. De term komt van een bom die zo sterk was dat je er een straat mee kon opblazen. Bij film zou hij duiden op een rij bij de kassa die zo lang is dat hij het blokje om gaat. ‘Arthouse’ betekent ‘kunsthuis’, een raar woord. Je denkt aan het filmhuis, het tegenovergestelde van Hollywood: kwetsbare wereldcinema.  Lees verder