Luisteraar R. Rankin schrijft de Volkskrant naar aanleiding van de Volkskrant-podcast Elke dag over vissen en fentanyl. ‘Het viel mij op dat wanneer het ging over de Chinese mensen die deze totoaba (een vis, red.) eten, er simpelweg werd verwezen naar Chinezen, en dat als het ging over het geloof rondom het eten van dingen en wat dat dan zou opleveren, het ook weer ging over Chinezen.’ Ze miste ‘de nuance dat het slechts sommige Chinese mensen zijn die dit geloven’.
Marije Vlaskamp zegt in die podcast: ‘Chinezen zijn gek op zwemblazen (een orgaan van deze vissen, red.).’ En: ‘Chinezen geloven dat je gezondheid verbetert van de consumptie (…) van stukjes zeldzaam dier.’ Het verhaal gaat ook over Mexicanen. Sheila Sitalsing nuanceert de uitspraak ‘Mexicanen hebben goud in handen’ door te zeggen ‘Mexicaanse vissers, handelaren, zwemblaashandelaren hebben goud in handen’. Voor Chinezen wordt die nuance niet aangebracht.
In het artikel over hetzelfde onderwerp staat: ‘Chinezen, die geloven dat het eten [van zwemblazen] de bloedcirculatie verbetert, betalen er astronomische bedragen voor.’ Ook deze zin wekt de indruk dat alle Chinezen dit geloven. De komma achter Chinezen maakt van de bijzin die erop volgt een uitbreidende, terwijl een beperkende bijzin op zijn plaats was geweest, dus zonder komma.
M. van der Meer schrijft naar aanleiding van onze podcast Schaduwoorlog over spionage door China. ‘Het viel mij op hoe vaak er gezegd wordt dat de Chinezen zus en de Chinezen zo (…) Kunnen jullie proberen het voortaan meer te hebben over ‘hackers uit China die toegang hebben’ in plaats van ‘Chinezen die toegang hebben tot onze bedrijven’?’
Het gaat in deze podcast ook over ‘de Chinezen’. Huib Modderkolk zegt bijvoorbeeld: ‘Er is geen bekend of groot bedrijf waar de Chinezen niet binnen zijn geweest.’ Maar meestal heeft hij het over Chinese hackers of China. Ook gaat het over Rusland, en zoals Sheila Sitalsing in Elke dag een nuance aanbracht in het gebruik van ‘Mexicanen’, doet Annieke Kranenberg dat in Schaduwoorlog voor ‘de Russen’. Ze zegt: ‘Er werd wel gezegd dat de Russen hierachter zitten, of tenminste, pro-Russische hackers.’
China heeft 1,4 miljard inwoners en buiten China wonen tientallen miljoenen mensen met een Chinese migratieachtergrond. Die zijn niet allemaal bijgelovig of hacker, en we mogen ze daarom niet over één kam scheren. Uit de context in Schaduwoorlog blijkt voldoende dat Chinese hackers en de Chinese staat worden bedoeld. In de podcast en het artikel over de vissen was meer nuance op z’n plaats geweest.
Geschreven voor de Volkskrant